دیوِ معصوم؛ درباره روابط‌عمومی ماکیاولیست

«هدف وسیله را توجیه می‌کند». شهرت این جمله برآمده از اندیشه ماکیاولی است که معتقد بود رسیدن به قدرت، هدفی غایی است و در این مسیر، استفاده از هر وسیله‌ای از جمله دروغ و تقلب و ترور مجاز است. در آن زمان چنین دیدگاهی به‌قدری تاریک و خشن بود که رجینالد پول؛ مقام بلندپایه کلیسای کاتولیک را به چنین واکنشی واداشت: «تازه شروع به خواندن کتاب کردم که اثر انگشت شیطان را روی آن شناسایی کردم. [ماکیاولی] دشمن گونه‌ی بشر است». اما در دنیای امروز چنین تفکراتی دیگر کارساز نیست و بشر به نوعی از عمل‌گرایی ایمان آورده است. نمونه بارز این رویکرد، برندهای موفق جهان‌اند که با همین سیاست عملگرا توانسته‌اند به موفقیت‌هایی چشم‌گیر دست پیدا کنند. ادوارد برنیز را می‌توان بنیان‌گذاران ماکیاولیسم در روابط‌عمومی دانست. او قائل به «مهندسیِ رضایت» بود و می‌توانست از طریق دستکاری افکار عمومی، مردم را به بنده‌ی یک کمپانی تبدیل کند در حالی که همان مردم فکر کنند آزادند.