منتشر شده در تاریخ :
سایت شرق دیلی
از غبار تاریخ تا افق همگرایی
عباس عراقچی عصر یکشنبه برای سفر به مصر و لبنان، تهران را به مقصد قاهره و بیروت ترک کرد. روابط ایران و مصر به عنوان دو بازیگر کلیدی خاورمیانه، در طول تاریخ معاصر فرازوفرودهای بسیاری را تجربه کرده است. پس از انقلاب اسلامی و امضای پیمان کمپ دیوید، روابط دو کشور قطع شد و به سطح دفترهای حافظ منافع تنزل یافت. این گسست برای دهه‌ها ادامه یافت. دهه ۱۳۸۰ با افزایش قدرت ایران در منطقه و نقش محوری مصر در جهان عرب، ضرورت گفت‌وگو برای احیای روابط را برجسته کرد. عبدالرحمن فتح‌الهی: عباس عراقچی عصر یکشنبه برای سفر به مصر و لبنان، تهران را به مقصد قاهره و بیروت ترک کرد. روابط ایران و مصر به عنوان دو بازیگر کلیدی خاورمیانه، در طول تاریخ معاصر فرازوفرودهای بسیاری را تجربه کرده است. پس از انقلاب اسلامی و امضای پیمان کمپ دیوید، روابط دو کشور قطع شد و به سطح دفترهای حافظ منافع تنزل یافت. این گسست برای دهه‌ها ادامه یافت. دهه ۱۳۸۰ با افزایش قدرت ایران در منطقه و نقش محوری مصر در جهان عرب، ضرورت گفت‌وگو برای احیای روابط را برجسته کرد. اگرچه در دوران ریاست‌جمهوری محمد خاتمی، ایران با رویکرد تنش‌زدایی، مذاکراتی با طرف‌های مصری را پیش برد، اما در نهایت برخی اتفاقات مانع از احیای روابط شد. بهار عربی در ۱۳۹۰ و روی کار آمدن محمد مرسی، روزنه‌ای برای نزدیکی ایجاد کرد. سفر او (مرسی) به تهران در ۱۳۹۱ برای اجلاس عدم تعهد، اولین حضور یک رئیس‌جمهور مصری پس از انقلاب بود، ولی کودتای ۱۳۹۲ و قدرت‌گیری عبدالفتاح السیسی، روابط را دوباره سرد کرد. با این حال، نشانه‌های بهبود در سال‌های اخیر پدیدار شده است. دولت چهاردهم از ۱۴۰۳، عملا تقویت روابط با مصر را در اولویت قرار داده است. سفر مسعود پزشکیان به قاهره در آذر ۱۴۰۳ برای حضور در اجلاس D۸، پس از ۱۲ سال و دیدارش با السیسی، گامی کلیدی در این مسیر بود. دیدار رؤسای جمهور دو کشور در حاشیه اجلاس بریکس در آبان ۱۴۰۳ نیز این روند را تقویت کرد. عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، هم با سه سفر به مصر در مهر و آذر ۱۴۰۳ و سفر جدیدش (خرداد ۱۴۰۴) و تماس‌های مکرر با بدر عبدالعاطی، همتای مصری خود، نقش جدی در پیشبرد این روابط تهران - قاهره ایفا کرده است. سفر روز یکشنبه هفته جاری عراقچی، به دعوت بدر عبدالعاطی، با هدف رایزنی درباره روابط دوجانبه، بحران فلسطین و تحولات جهانی، ادامه‌دهنده این مسیر است. به گفته رئیس دفتر حافظ منافع ایران در قاهره، ۸۰ درصد اختلافات دو کشور در سه سال اخیر حل شده است. همکاری‌های اقتصادی و فرهنگی، مانند مذاکرات لغو روادید در اجلاس D۸، نیز به نزدیکی ملت‌ها کمک کرده است. با این حال هنوز شاهد ازسرگیری رسمی روابط ایران و مصر در سطح سفیر نیستیم. از‌این‌رو و برای آسیب‌شناسی بهتر از دلایل و عواملی که مانع از احیای روابط تهران و قاهره در این سال‌ها شده‌اند، با محمدعلی سبحانی به گفت‌وگو نشسته‌ایم. مدیر‌کل خاورمیانه وزارت خارجه در دولت اصلاحات بر ضرورت ازسرگیری رسمی روابط دو کشور تأکید دارد. در ادامه گپ‌و‌گفت با سفیر اسبق ایران در قطر، به بخش دیگری از سفر عراقچی به لبنان هم ورود کرده‌ایم. سبحانی که در کارنامه دیپلماتیکش سابقه سفیری در لبنان را هم دارد، تحلیلی درخور توجه از فضای جدید در روابط تهران - بیروت ارائه می‌دهد که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید. عصر روز یکشنبه، عباس عراقچی راهی مصر شد و با عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور و بدرالعاطی، وزیر امور خارجه این کشور، درباره تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی دیدار و رایزنی داشت. سیدرضا صالحی‌امیری، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، هم پس از سفر اردیبهشت‌ماه سال جاری به کشور مصر خبر داد که در آینده نزدیک حرکت گردشگران دو کشور (ایران و مصر) آغاز می‌شود. اما سؤال اصلی اینجاست که چرا روابط به سطح سفیر بازنمی‌گردد. در یک نگاه کلی و مشخصا از دولت اصلاحات، تلاش‌هایی در دوره شما برای احیای روابط با مصری‌ها انجام شد، اما بدون تعارف خروجی لازم را به دنبال نداشت. واقعا چه عامل یا عواملی باعث شده که هنوز ما دفتر حافظ منافع در قاهره داشته باشیم؟
