خلاصه اخبار
دنیای اقتصاد
آمار و ارقام اقتصادی چه می‌گویند؟
دنیای اقتصاد: تازه‌های آماری و نمودارها را در دنیای اقتصاد بخوانید.
دنیای اقتصاد
بندهای سیاستی آزادی اقتصادی
شاخص‌های جهانی که آزادی اقتصادی را می‌سنجند، وضعیت آزادی اقتصادی را با چهار شاخص کلی مربوط به اندازه دولت، حاکمیت قانون، باز بودن بازارها و کارآیی قانون‌گذاری ارزیابی می‌کنند. در میان این چهار حوزه، وضعیت ایران از منظر اندازه نسبی مخارج دولت به اقتصاد کشور، از میانگین کشورهای جهان پایین‌تر است؛ با‌این‌حال، وضعیت نامطلوب کشور در شاخص‌های مربوط به حاکمیت قانون، باز بودن بازارها و کارآیی مقررات باعث شده است کشور از منظر آزادی اقتصادی، جایگاهی نزدیک به قعر جدول را در میان کشورهای جهان کسب کند. این وضعیت در حالی است که کشورهای دیگر منطقه همچون عربستان، امارات، عمان، بحرین و قطر در این شاخص‌ها، جایگاه بسیار بهتری را در مقایسه با ایران کسب کرده‌اند. باید در نظر گرفت که منظور از مخارج دولت در این محاسبات، تنها مخارج مستقیم نهادهای دولتی است و نهادهای موسوم به خصولتی و شبه‌دولتی در این محاسبات مورد بررسی قرار نگرفته‌اند.
دنیای اقتصاد
آمار و ارقام اقتصادی چه می‌گویند؟
دنیای اقتصاد: تازه‌های اقتصادی و نمودارها را در دنیای اقتصاد بخوانید.
دنیای اقتصاد
بازی با اعداد اسکناس
دنیای اقتصاد: حذف 4 صفر از پول ملی ایران، به‌رغم ظاهر ساده و قابل‌فهمی که دارد، یکی از بحث‌برانگیزترین طرح‌های اقتصادی سال‌های اخیر به شمار می‌رود. این سیاست که از اواخر دهه ۱۳۸۰ در دستور کار قرار گرفته، اکنون بار دیگر با اعلام محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی، وارد مرحله جدیدی شده و قرار است در سال ۱۴۰۴ به اجرا برسد. با‌این‌حال، طحان نظیف، سخنگوی شورای نگهبان، به ایرادات موجود در لایحه حذف 4 صفر اشاره کرده است و اعلام کرده که «تنها در صورتی که مجلس ابهامات لایحه حذف ۴ صفر از پول ملی را برطرف کند این لایحه را مجددا بررسی می‌کنیم. زیرا پس از برگشت مصوبه به مجلس، دیگر اصلاحی نسبت به آن انجام نشد و عملا مسکوت گذاشته شد؛ لذا اگر مجلس ابهامات شورا را برطرف کند مجددا آن را بررسی خواهیم کرد.»
دنیای اقتصاد
بازی پانزی با اوراق دولتی
پژوهشکده امور اقتصادی در گزارشی هشدار داد که تداوم تامین مالی دولت از طریق انتشار گسترده اوراق بدهی و بازپرداخت این بدهی‌ها با استفاده از بدهی‌های جدید، اقتصاد ایران را در دام «بازی پانزی» گرفتار کرده است. این گزارش با اشاره به افزایش ۳۴درصدی بدهی دولت و شرکت‌های دولتی در سال۱۴۰۲، پیشنهاد داده است که جایگزینی اوراق بدهی با صکوک اجاره دولتی با پشتوانه دارایی می‌تواند به مهار این بحران و جلوگیری از تعمیق کسری بودجه کمک کند.
دنیای اقتصاد
راز ماندگاری ورشکسته‌ها
مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی وضعیت نظام ورشکستگی ایران را بررسی و با شاخص‌های جهانی مقایسه کرده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد قانون ورشکستگی کشور پاسخ‌گوی تحولات اقتصادی امروز نیست و منجر به باقی ماندن بنگاه‌های ناکارآمد در چرخه اقتصاد، حبس منابع مالی و کاهش انگیزه سرمایه‌گذاری شده است. هدف نهایی قوانین ورشکستگی باید بهبود پویایی اقتصادی، جلوگیری از اتلاف منابع و تقویت فضای کسب‌وکار در کشور باشد. با این حال، به نظر نمی‌رسد این دیدگاه اقتصادی در تدوین قوانین ورشکستگی کشور مورد توجه قرار گرفته باشد. ایران در شاخص‌های جهانی مربوط به ورشکستگی مانند نرخ بازستانی مطالبات و هزینه رسیدگی، عملکرد نسبتا ضعیفی دارد؛ مثلا نرخ بازستانی در ایران 36.1درصد است که از میانگین کشورهای توسعه‌یافته بسیار کمتر است. به گفته کارشناسان، تسهیل آغاز فرآیند ورشکستگی، افزایش مشارکت طلبکاران و تعیین زمان‌بندی مشخص برای دادرسی‌ها می‌تواند وضعیت قوانین ورشکستگی در کشور را بهبود بخشد.
دنیای اقتصاد
رمز‌ارزها در خدمت قدرت
زمانی که دولت قطر پیشنهاد داد یک فروند بوئینگ ۷۴۷ را برای جایگزینی هواپیمای «ایرفورس وان» در اختیار دونالد ترامپ قرار دهد، او پاسخ داد، «چرا که نه؟» فقط یک احمق ممکن است پول مفت را رد کند. در هیچ دوره‌‌‌ای از تاریخ مدرن، مسند ریاست‌جمهوری تا این حد سریع زمینه‌‌‌ساز منافع شخصی و تعارض منافع نبوده است. با این حال، بدترین شکل خودانتفاعی سیاسی در آمریکا نه در باند فرودگاه، بلکه در زنجیره‌‌‌های بلاک‌چین در جریان است؛ جایی که تریلیون‌‌‌ها دلار رمزارز دست‌‌‌به‌‌‌دست می‌شود.
دنیای اقتصاد
تکرار یک تجربه تاریخی
سال 1398 طرحی در دولت وقت مطرح شد که طی آن، دستگاه‌های اجرایی برخوردار از بودجه رفاهی توانستند بخشی از منابع رفاهی خود را که به عنوان پرداخت غیرمستمر تلقی می‌شد و در حقوق بازنشستگی موثر نبود، تحت عنوان فوق‌العاده ویژه به احکام پرسنلی کارکنان خود منتقل کنند. این ابتکار در ظاهر جبرانی فوری و کوتاه‌مدت، برای افت نسبی رفاه کارکنان دولت، در اثر فزونی گرفتن تورم از رشد سنواتی حقوق کارکنان دولت برخلاف ماده 125 قانون مدیریت خدمات کشوری بود. لاکن از آنجا که تمامی کارکنان دولت از اعتبارات رفاهی قابل‌انتقال به فوق‌العاده ویژه برخوردار نبودند، موجی از تبعیض و نارضایتی در آن دسته از کارکنان به وجود آورد. موجی که به‌سرعت منجر به ایجاد مطالبه همسان‌سازی شد؛ مطالبه‌ای که در قشر زحمتکش معلم به صورت رتبه‌بندی معلمان، در قشر نظامی به صورت افزایش 20درصدی احکام (حقوقی)، در بازنشستگان در قالب همسان‌سازی حقوق بازنشستگان و در قشر کارگران موضوع ماده 124 قانون مدیریت خدمات کشوری و همچنین نیروهای شرکتی تابع قانون کار به صورت افزایش 57درصدی حقوق سنواتی بروز و ظهور یافت.
دنیای اقتصاد
ایستادگی پزو در مواجهه با اصلاحات
تورم سالانه آرژانتین در ماه آوریل با کاهش 8.6واحد درصدی نسبت به ماه مارس به 47.3درصد رسید. این یازدهمین ماه متوالی است که تورم سالانه آرژانتین در روند نزولی قرار گرفته است. علاوه بر این، تورم ماهانه آوریل نیز با کاهش حدود یک‌واحد درصدی نسبت به تورم ماه مارس به 2.8درصد رسیده است. نکته قابل‌توجه دیگر آن است که در یازدهم آوریل، بخش چشم‌گیری از کنترل‌‌‌های ارزی آرژانتین لغو شد. با لغو این کنترل‌‌‌ها بسیاری از تحلیلگران انتظار داشتند که با افزایش انتظارات مردم، تورم آوریل نیز افزایش یابد. با این حال اعتماد مردم آرژانتین به سیاستهای اقتصادی این کشور موجب شد تا پزوی آرژانتین کاهش ارزش چشم‌گیری را تجربه نکند و تورم نیز کاهش یابد.
دنیای اقتصاد
قفل پرونده FATF شکست
روز گذشته «پیوستن ایران به کنوانسیون پالرمو» در مجمع تشخیص مصلحت نظام تصویب شد. این موضوع می‌تواند مسیر بازگشت ایران به نظام مالی بین‌المللی و حضور موثر در بازارهای جهانی را هموار سازد. این تحول مهم، در حالی رخ داده که نشانه‌هایی از پیشرفت در مذاکرات ایران و آمریکا نیز به چشم می‌خورد و خوش‌بینی‌ها نسبت به آینده اقتصاد ایران افزایش یافته است. کنوانسیون پالرمو یکی از چهار کنوانسیون بین‌المللی مورد تاکید FATF است که ایران تا پیش از این تنها به دو مورد آن پیوسته بود. تصویب مشروط این کنوانسیون که مبارزه با جرایم سازمان‌یافته، پول‌شویی و فساد را هدف قرار داده، گامی مهم برای کاهش ریسک‌های اقتصادی و اعتباری ایران در عرصه بین‌المللی به شمار می‌رود. کارشناسان معتقدند پذیرش CFT به‌عنوان کنوانسیون مکمل پالرمو می‌تواند گام موثر دیگری در راستای اعتمادسازی ایران برای شفافیت مالی در سطح جهانی باشد. در صورت کامل شدن ضلع چهارم کنوانسیون‌های FATF مسیر برای تعامل بیشتر اقتصاد ایران با دنیا، هموارتر خواهد شد.
دنیای اقتصاد
سبد سرمایه‌گذاری خانوار
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، بر اساس آمارهای ماتریس حسابداری اجتماعی مالی سال 1395 نشان می‌دهد که خانوارها 31درصد از پس‌انداز خود را صرف خرید دارایی فیزیکی و 48درصد از پس‌انداز خود را در بخش مالی سرمایه‌گذاری کردند. بیشترین دارایی مالی خانوار به‌ترتیب سهام و پول نقد و سپرده بوده است. بیشترین سرمایه‌گذاری فیزیکی نیز ساختمان عنوان شده است.
دنیای اقتصاد
آمار و ارقام اقتصادی چه می‌گویند؟
دنیای اقتصاد: نمودارها و تازه‌های اقتصادی را در «گراف»مشاهده می‌کنید.
دنیای اقتصاد
بانکها تا پایان تابستان، روزهای پنجشنبه تعطیل خواهند بود
شورای هماهنگی بانکها اعلام کرد: بانکها پنجشنبه ها از ساعت ۸ الی ۱۲ ظهر بصورت‌کشیک فعال خواهند بود.
دنیای اقتصاد
6 میلیارد دلار ارز مورد نیاز واردات و نیازهای خدماتی تامین شد
دنیای اقتصاد: بانک مرکزی از ابتدای سال جاری تا 21 اردیبهشت ماه 6 میلیارد دلار ارز مورد نیاز برای واردات را تامین کرده است. همچنین حجم کل معاملات در بازار ارز تجاری از ابتدای سال جاری تا 23 اردیبهشت 3 میلیارد و 678 میلیون دلار بوده است.
دنیای اقتصاد
شارژ ارزی تورم
بانک مرکزی نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه فروردین۱۴۰۴ را 41.4درصد اعلام کرده، درحالی‌که مرکز آمار آن را 38.9درصد گزارش کرده است. این ارقام از انحراف محسوس تورم از هدف‌گذاری زیر ۳۰درصدی بانک مرکزی حکایت دارند. تورم ماهانه فروردین ماه به روایت مرکز آمار 3.9درصد و به روایت بانک مرکزی 3.8درصد بوده است. این در حالی است که محاسبات «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد برای رسیدن تورم به سطح هدف، میانگین رشد ماهانه تورم باید 2.2درصد باشد.
دنیای اقتصاد
قفل‌گشایی از آمار تورم
روز گذشته سی‌ودومین همایش سالانه سیاستهای پولی و ارزی در مرکز همایش‌های بانک مرکزی برگزار شد. در این نشست محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی ضمن ارائه آخرین آمارهای تورمی، از سیاستهای پولی بانک مرکزی در 1404 نیز رونمایی کرد. از جمله این سیاست‌ها می‌توان به افزایش سرمایه نظام بانکی و حذف صفر از پول ملی اشاره کرد. در بخش‌های دیگر این همایش نیز کارشناسان دیدگاه‌های خود را در مورد سیاستهای ارزی و اعتباری مطرح کردند.
دنیای اقتصاد
مصائب حکمرانی توزیع‌گرا
به گفته کارشناسان ساختار حکمرانی اقتصادی کشور ایران به‌طور کلی مبتنی بر رویکردی توزیع‌محور شکل گرفته است؛ به این معنا که تمرکز اصلی دولت‌ها بر تخصیص و توزیع منابع طبیعی ملی، به‌ویژه درآمدهای حاصل از صادرات نفت و گاز، به‌جای تولید و ایجاد زیرساخت‌های پایدار بوده است.
دنیای اقتصاد
رستگاری با پترودلارها
کشورهای حاشیه جنوب خلیج‌فارس با استفاده از پترودلارها در حال پیمودن مسیر تازه‌ای برای خروج از اقتصاد نفتی هستند؛ مسیری که با الهام از مدل توسعه امارات شکل گرفته است. در سال2024، کشورهای منطقه خاورمیانه بیش از 421میلیارد دلار صادرات خدمات داشتند؛ در این میان امارات با صادرات 175میلیارد دلاری خدمات، پرچم‌دار تحول در منطقه بوده و عربستان نیز با جهش چشم‌گیر سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری و فناوری به سرعت در حال نزدیک شدن به رقیب خود است. در سال گذشته میلادی، بخش غیرنفتی اقتصاد عربستان سعودی 4.3درصد رشد داشته، درحالی‌که بخش نفتی آن با انقباض 4.5درصدی مواجه بوده است. در قطر نیز سهم تولیدات غیرنفتی از تولید ناخالص داخلی در2024 به 63درصد رسیده‌است. برنامه‌های بلندمدتی مانند «چشم‌انداز2030» عربستان، «عملیات 300میلیاردی» امارات و «چشم‌انداز ملی تا 2030» قطر، نمادهایی از تغییرات راهبردی در اقتصادهای منطقه است؛ تحولاتی که موجب شده تا دونالد ترامپ در سفر امروز خود با چهره سیاسی متفاوتی روبهرو باشد.
دنیای اقتصاد
آمار و ارقام اقتصادی چه می‌گویند؟
دنیای اقتصاد: آخرین وضعیت بازارها، مهم‌ترین اتفاقات اقتصادی روزی که گذشت و… را در گراف مشاهده می‌کنید.
دنیای اقتصاد
موانع رشد اقتصادی و سرمایه‌گذاری در اقتصاد کشور
دنیای اقتصاد: موانع رشد اقتصادی و سرمایه‌گذاری در اقتصاد کشور در اینفوگرافی این گزارش شرح داده شده‌است.
دنیای اقتصاد
فقر آموزشی آینده‌سازان
بر اساس آمار مرکز پژوهش‌های مجلس، 42درصد کودکان در پایان مقطع ابتدایی، با احتساب بازماندگان از تحصیل، مهارت خواندن ندارند. مطابق این پژوهش، فقر آموزشی با فقر درآمدی خانوارها رابطه مستقیم دارد و تحریم‌های اقتصادی این مساله را تشدید کرده‌اند. در سال1397، هزینه آموزش 4.72 درصد کل هزینه‌های خانوار یعنی بیشترین میزان در یک دهه گذشته بود. اما با آغاز دور جدید تحریم‌ها و شعله‌ور شدن تورم این سهم به مرور کاهش یافت و در سال1402 به یک‌درصد رسید. در واقع کاهش قدرت اقتصادی خانوارها موجب شد تا بیشتر بودجه هر خانوار به جای مسائل آموزشی صرف هزینه‌های ضروری شود. این کاهش، شکاف طبقاتی را افزایش داده و تحرک بین‌نسلی را محدود کرده است. کمبود معلم و تراکم بالای دانش‌آموزان در کلاس‌ها نیز کیفیت آموزش را پایین آورده است. تورم و تحریم‌ها با کاستن از قدرت اقتصادی خانوارها، فقر آموزشی را تشدید کرده است. از همین رو، مهار تورم و رشد اقتصادی کلید بهبود وضعیت آموزش در بلندمدت است؛ در کوتاه‌مدت اما نمی‌توان از لزوم سیاستهای هماهنگ برای حمایت از اقشار کم‌درآمد چشم‌پوشی کرد.
دنیای اقتصاد
زمستان زودرس رشد اقتصادی
گزارش کنون‌بینی پژوهشکده پولی و بانکی نشان می‌دهد رشد اقتصادی زمستان ۱۴۰۳ به 0.5درصد کاهش یافته است. پیش از این صندوق بین‌المللی پول رسیدن رشد اقتصادی کشور به صفر در سال 1404 را پیش‌بینی کرده بود. به نظر می‌رسد در صورت عدم حل و فصل مناقشات در سیاست خارجی، زمستان رشد صفر به‌زودی فرا برسد.
دنیای اقتصاد
روی خوش دلار به گام چهارم
روز گذشته همزمان با آغاز گام چهارم مذاکرات میان ایران و آمریکا، قیمت دلار در معاملات غیررسمی با افزایش روبهرو شد. برخی معامله‌گران با توجه به اخبار منتشرشده، احتمال می‌دادند که در این دور از گفت‌وگوها اختلافاتی میان طرفین وجود داشته باشد که حتی باعث توقف روند مذاکرات شود. با این حال پس از اتمام دور چهارم طرفین بر سازنده بودن مذاکرات و ادامه دار بودن آن در آینده نزدیک تاکید کردند.
دنیای اقتصاد
آمار و ارقام اقتصادی چه می‌گویند؟
دنیای اقتصاد: تازه‌های آماری و نمودارها را در دنیای اقتصاد بخوانید.
دنیای اقتصاد
مزاحمان اوج‌گیری «رشد»
تولید و سرمایه‌گذاری مولد در سال اخیر، به‌صورت خاص مورد توجه سیاستگذاران کشور قرار گرفته است. در این میان مهم‌ترین مانع خارجی در رابطه با این دو حوزه، تحریم‌هاست که دسترسی به بازارهای مالی و فناوری را محدود کرده است. کارشناسان معتقدند رفع این موانع در گرو تنش‌زدایی با جهان و اجرای معاهدات بین‌المللی مثل کنوانسیون‌های پالرمو و CFT است. موانع دیگری همچون تورم مزمن، ناترازی انرژی، سیاستگذاری مالیاتی غیرمنعطف و تنگنای تامین مالی تولید نیز عوامل دیگری هستند که مانعی جدی در مسیر سرمایه‌گذاری برای تولید ایجاد کرده‌اند.